Nietrzymanie moczu – co to takiego, przyczyny i jak leczyć
Nietrzymanie moczu jest powszechnym i często wstydliwym problemem. Nasilenie waha się od okazjonalnego wycieku moczu podczas kaszlu lub kichania, po potrzebę oddania moczu, która jest tak nagła i silna, że nie udaje się na czas dotrzeć do toalety. Chociaż występuje częściej wraz z wiekiem, nietrzymanie moczu nie jest nieuniknioną konsekwencją starzenia się. Jeśli nietrzymanie moczu wpływa na codzienne czynności, nie warto wahać się, żeby skontaktować się z lekarzem. W przypadku większości ludzi proste zmiany stylu życia i diety lub opieka medyczna mogą leczyć objawy nietrzymania moczu.
Nietrzymanie moczu – co to takiego?
Nietrzymanie moczu to stan, który wpływa na życie wielu ludzi. Można wówczas doświadczyć problemów z kontrolą pęcherza i wycieku moczu. Układ moczowy składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Te części wykonują kilka zadań. Filtrują, przechowują i usuwają odpady z organizmu. Nerki są filtrami organizmu. Produkty przemiany materii są usuwane z krwi przez nerki, tworząc mocz. Następnie płyn spływa przez dwie cienkie rurki zwane moczowodami, które łączą się z pęcherzem, gdzie mocz będzie zbierał się do czasu opuszczenia organizmu.
Zatem pęcherz jest jak zbiornik magazynowy, gdy jest pełny, mózg wysyła sygnał, że nadszedł czas na oddanie moczu. Następnie płyn opuszcza pęcherz, gdy jego mięsień (zwieracz) otwiera się, umożliwiając swobodny wypływ moczu z organizmu przez cewkę moczową. Kiedy ten system działa sprawnie, zwykle nie ma problemu z dostaniem się do łazienki przed koniecznością oddania moczu i nie pojawia się żaden wyciek płynu. Nietrzymanie moczu może wystąpić, gdy te części nie działają tak, jak powinny. Może się to zdarzyć z wielu różnych powodów przez całe życie.
Wiele osób uważa, że nietrzymanie moczu jest normalną częścią starzenia się, której nie można pomóc. Chociaż prawdą jest, że ryzyko nietrzymania moczu wzrasta wraz z wiekiem, dostępne są również metody leczenia, które pomogą radzić sobie z tym stanem. Nietrzymanie moczu nie musi zakłócać życia i powstrzymywać od wykonywania codziennych aktywności.
Jakie są rodzaje nietrzymania moczu?
Istnieje kilka różnych rodzajów nietrzymania moczu. Te typy mają różne przyczyny, cechy i „wyzwalacze” wycieku moczu. Znajomość rodzaju nietrzymania moczu jest często ważną częścią diagnozy i planu leczenia nietrzymania moczu. Pierwszym rodzajem jest nietrzymanie moczu z parcia. Ten typ charakteryzuje się intensywną potrzebą natychmiastowego oddania moczu. Często dzieje się to zbyt szybko, aby dotrzeć do toalety i kończy się wyciekiem moczu. Nietrzymanie moczu z parcia może być spowodowane stanem zwanym pęcherzem nadreaktywnym.
Taki stan może wystąpić z różnych powodów, takich jak osłabienie mięśni miednicy, uszkodzenie nerwów, infekcja, niski poziom estrogenu po menopauzie lub większa masa ciała. Niektóre leki i napoje, takie jak alkohol i kawa, mogą również powodować nadreaktywność pęcherza. Kolejnym rodzajem jest wysiłkowe nietrzymanie moczu. Wówczas do wycieku moczu dochodzi podczas wysiłku. W przypadku tego typu nietrzymania moczu mięśnie dna miednicy są słabe i nie wspierają już narządów miednicy tak, jak powinny.
To osłabienie mięśni oznacza, że istnieje większe prawdopodobieństwo przypadkowego wycieku moczu podczas poruszania się. Wiele osób ma problemy z wyciekaniem, gdy śmieją się, kaszlą, kichają, biegają, skaczą lub podnoszą przedmioty. Wszystkie te działania wywierają nacisk na pęcherz. Bez wsparcia silnych mięśni miednicy istnieje większe prawdopodobieństwo wycieku moczu. Kobiety, które urodziły siłami natury, są bardziej narażone na wysiłkowe nietrzymanie moczu. Podobnie mężczyźni, którzy są po operacji prostaty. Następny typ to nietrzymanie z przepełnienia. To sytuacja, gdy pęcherz nie opróżnia się całkowicie za każdym razem, gdy oddaje się mocz. Pomocna tutaj jest metafora dzbanka na sok. Jeśli wyleje się tylko część soku z dzbanka, ale nie całość, nadal istnieje ryzyko, że może się rozlać podczas poruszania się.
Osoby z nietrzymaniem moczu z przepełnienia nigdy nie opróżniają całkowicie pęcherza, narażając je na ryzyko wycieku. Zwykle powoduje to, że z czasem wyciekają niewielkie ilości moczu zamiast jednego dużego strumienia moczu. Ten rodzaj nietrzymania moczu częściej występuje u osób z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak stwardnienie rozsiane, udar lub cukrzyca. Może to również wystąpić u mężczyzn z przerostem prostaty. Ostatni rodzaj to mieszane nietrzymanie moczu. Ten typ nietrzymania moczu jest kombinacją kilku problemów, z których wszystkie prowadzą do problemów z wyciekiem. Kiedy dolega nam mieszane nietrzymanie moczu, można mieć do czynienia z wysiłkowym nietrzymaniem moczu i nadreaktywnym pęcherzem. Zidentyfikowanie przyczyn mieszanego nietrzymania moczu jest zazwyczaj najlepszym sposobem radzenia sobie z tym problemem.
Nietrzymanie moczu – grupy ryzyka
Nietrzymanie moczu może przydarzyć się każdemu. Jednak jest to bardziej powszechne w niektórych grupach i w określonych momentach życia. Przede wszystkim jest znacznie częstsze u kobiet niż u mężczyzn. Często jest to związane z ciążą, porodem i menopauzą. Każde z tych doświadczeń może z czasem spowodować osłabienie mięśni podporowych miednicy kobiety. Bardziej prawdopodobne jest również wystąpienie nietrzymania moczu wraz z wiekiem. Mięśnie wspierające narządy miednicy mogą z czasem stać się słabsze, powodując problemy z przeciekaniem.
Nietrzymanie moczu – przyczyny
Istnieje wiele różnych powodów, dla których możesz doświadczyć nietrzymania moczu. Te przyczyny mogą się różnić w zależności od płci. Niektóre przyczyny to tymczasowe schorzenia, które zwykle ustępują po leczeniu. Jednak nietrzymanie moczu może być również spowodowane długotrwałymi (przewlekłymi) schorzeniami. Wówczas możliwe jest, że nawet po wyleczeniu choroby nietrzymanie moczu nie ustąpi. T
ymczasowe lub krótkotrwałe przyczyny nietrzymania moczu mogą obejmować infekcje dróg moczowych (cewki moczowej, moczowodów, pęcherza moczowego i nerek). Taki stan może powodować ból i zwiększać potrzebę częstszego oddawania moczu. Po leczeniu potrzeba częstego oddawania moczu zwykle ustępuje. W czasie ciąży macica wywiera dodatkowy nacisk na pęcherz, który się rozszerza. Większość kobiet, które doświadczają nietrzymania moczu w czasie ciąży, zauważa, że ustępuje ono w ciągu kilku tygodni po porodzie.
Nietrzymanie moczu może być skutkiem ubocznym niektórych leków, w tym leków moczopędnych i antydepresyjnych. Istnieją również pewne napoje (takie jak kawa i alkohol), które mogą powodować, że trzeba częściej oddawać mocz. Potrzeba korzystania z toalety zwykle ustępuje po ograniczeniu spożywania tych napojów. Trzeba również zaznaczyć, że przewlekłe zaparcia (stolec, który jest twardy i suchy) mogą powodować problemy z kontrolą pęcherza. Natomiast przewlekłe lub długotrwałe przyczyny nietrzymania moczu mogą obejmować zaburzenia dna miednicy, ponieważ może to mieć wpływ na funkcjonowanie narządów, w tym pęcherza.
Często zaburzenie występuje również po udarze, który może powodować problemy z kontrolą mięśni. Również w sytuacji chorowania na cukrzycę. Wówczas organizm produkuje więcej moczu. Kolejną chorobą będącą przyczyną nietrzymania moczu jest stwardnienie rozsiane. Co więcej, menopauza również przyczynia się do powstawania problemów z regulacją oddawania moczu. To kolejny okres zmian w organizmie kobiety, kiedy poziom hormonów zmienia się gwałtownie, a mięśnie dna miednicy mogą również słabnąć. U mężczyzn za nietrzymanie moczu najczęściej odpowiada powiększona prostata czy operacja nowotworu gruczołu krokowego. Podczas operacji raka prostaty mięsień zwieracza może czasami ulec uszkodzeniu, co prowadzi do wysiłkowego nietrzymania moczu.
Nietrzymanie moczy – jak leczyć?
Istnieje wiele różnych czynników, które lekarz uwzględni przy tworzeniu planu leczenia nietrzymania moczu. Rodzaj nietrzymania moczu i sposób, w jaki wpływa na życie pacjenta, to ważne kwestie. Istnieją trzy główne rodzaje leczenia nietrzymania moczu – farmakoterapia, zmiany stylu życia i operacje. Każda opcja ma zalety i wady, które powinno się omówić z lekarzem. Istnieje wiele leków, które mogą zmniejszyć wyciek moczu. Niektóre z nich stabilizują skurcze mięśni, które powodują problemy z nadreaktywnym pęcherzem. Inne leki działają przeciwnie – rozluźniają mięśnie, aby umożliwić całkowite opróżnienie pęcherza.
Warto wspomnieć o hormonalnych terapiach zastępczych, które mogą również pomóc w przywróceniu prawidłowej funkcji pęcherza moczowego, ze względu na wpływ na równowagę gospodarki hormonalnej. W wielu przypadkach leki mogą działać bardzo dobrze, aby przywrócić normalne funkcjonowanie pęcherza. Lekarz starannie dobierze lek, który odpowiada konkretnym potrzebom pacjenta.
Często leczenie rozpoczyna się od małej dawki leku, a następnie powoli się ją zwiększa. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia działań niepożądanych i śledzenie skuteczności leku w leczeniu nietrzymania moczu. Jeśli dolega nam częste oddawanie moczu i wyciekanie w nocy, można również unikać picia napojów tuż przed snem. Czasami w codziennym życiu zachodzą zmiany, które mogą pomóc w nietrzymaniu moczu. Zmiany te często obejmują ćwiczenia, które można wykonać, aby wzmocnić mięśnie dna miednicy, zmiany normalnych nawyków i ulepszoną dietę. Niektóre osoby zauważają poprawę, wprowadzając te zmiany i nie potrzebują dodatkowego leczenia.
Warto porozmawiać ze swoim lekarzem o tych domowych opcjach leczenia nietrzymania moczu, zanim zacznie się je stosować. Nie każde zaburzenie można dzięki nim wyleczyć. Dlatego lekarz powinien przedstawić szczegółowe sugestie dotyczące najlepszych zmian stylu życia, które należy wypróbować, biorąc pod uwagę diagnozę nietrzymania moczu. Zmiany stylu życia mające na celu poprawę nietrzymania moczu mogą obejmować regularne opróżnianie pęcherza. Nazywa się to również opróżnianiem na czas czy treningiem pęcherza – jest to praktyka regularnego chodzenia do łazienki zamiast czekania na potrzebę wyjścia. Zaleca się również opróżnianie pęcherza przed aktywnością fizyczną. Jeśli planuje się wykonywać aktywność fizyczną lub inne obciążające organizm czynności (np. podnoszenie ciężkich przedmiotów), warto zaplanować opróżnienie pęcherza przed rozpoczęciem działania, aby uniknąć wycieku.
Poza tym poleca się unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów. Jeśli musimy przenieść coś dużego, warto poprosić drugą osobę o pomoc. Co więcej, ćwiczenia mięśni Kegla to prosty sposób na budowanie siły mięśni dna miednicy. Ćwiczenia te wykonuje się poprzez napinianie, przytrzymywanie, a następnie rozluźnianie mięśni dna miednicy. Można lokalizować te mięśnie, zatrzymując przepływ moczu w połowie strumienia podczas oddawania moczu.
Trzeba jednak zaznaczyć, że zatrzymanie przepływu moczu w środku strumienia nie jest zdrowe, dlatego powinno się je wykonywać jedynie do momentu zlokalizowania umiejscowienia mięśni Kegla. Wykonując ćwiczenia, trzeba zaciskać mięśnie Kegla. Na początku należy je przytrzymywać tylko kilka sekund. Z biegiem czasu można powoli przechodzić do coraz dłuższych odcinków utrzymywania napiętych mięśni. W przeciwieństwie do innych rodzajów treningów nikt nie jest w stanie stwierdzić, kiedy wykonuje się ćwiczenia mięśni Kegla, dlatego można je ćwiczyć wszędzie, np. jadąc do pracy.
Przydatnym sposobem radzenia sobie z nietrzymaniem moczu może być również noszenie podpasek i produktów, które będą wchłaniać wycieki. Do polecanych praktyk zalicza się również utrzymanie prawidłowej wagi. Nadmierna masa ciała może być jedną z przyczyn nietrzymania moczu. Z tego powodu jedząc zdrową dietę i ćwicząc, można zmniejszyć ryzyko nietrzymania moczu. Jeśli inne nieinwazyjne opcje leczenia zawiodły w leczeniu nietrzymania moczu, istnieje kilka zabiegów, które może zasugerować lekarz. Procedury te obejmują zarówno proste zastrzyki, jak i bardziej skomplikowane operacje. Przykładowo czasami stosuje się zastrzyki z toksyny otulinowej. Botoks wpływa na blokadę nerwów odpowiedzialnych za skurcze pęcherza, co powoduje kontrolowany paraliż mięśni. Tym samym następuje blokada uczucia nagłego parcia na pęcherz. Podczas zastosowania takiej metody problemy z nietrzymaniem moczu znikają na minimalnie pół roku. Z tego powodu nie jest to trwałe i z czasem będzie musiało być powtarzane. Wykorzystuje się również elektrostymulację. U osób z nietrzymaniem moczu pojawia się „odnerwienie” mięśni, które tworzą przeponę miednicy. Wówczas elektrostymulacja powoduje skurcz zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, jej zaciśnięcie i wzrost ciśnienia wewnątrz cewki oraz skurcz dźwigaczy odbytu to powoduje uniesienie szyi pęcherza i wydłużenie początkowego odcinka cewki. Dzięki temu można wzmocnić mięśnie dna macicy.
Stosuje się również magnetoterapię albo magnetostymulację. Impulsowe pole magnetyczne przenika przez tkanki w głąb ciała i stymuluje mięśnie dna miednicy. Ma ono niskie częstotliwości. Wykazuje również działanie przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i przeciwzapalne. Ta metoda jest bezinwazyjna i bezbolesna. Możliwe jest również przeprowadzenie zabiegów chirurgicznych. Najczęściej wprowadza się pod cewkę moczową specjalną taśmę. Wykonuje się również tzw. operację Burcha, polegającą na podwieszeniu tkanek okolicy szyi pęcherza do więzadła ściany jamy brzusznej koło spojenia łonowego. Rzadko wykonuje się plastykę pochwy czy zabiegi igłowe.
Przeczytaj także:
Wkładka antykoncepcyjna Diafragma Caya do samodzielnego stosowania, odpowiednia dla 98% kobiet
Tampony BEPPY bez sznureczków do sauny, na basen i fitness a także do seksu podczas okresu
