Zespół znikającego płodu

Zespół znikającego płodu. Na czym polega to za zjawisko i jakie są jego przyczyny?

Zespół znikającego płodu to powikłanie, które może pojawić się w ciąży wielopłodowej i polega na zgonie jednego z bliźniąt w łonie matki. Dostępna wiedza medyczna nie pozwala jednak w pełni wyjaśnić bezpośrednie przyczyny tego zjawiska.

Na czym polega zespół znikającego płodu?

Zespół znikającego płodu polega na obumarciu jednego z dwóch rozwijających się w łonie matki płodów, najczęściej w I trymestrze ciąży. Jeśli do obumarcia jednego z płodów dochodzi na wczesnym etapie ciąży to najczęściej ulega on wchłonięciu – czyli resorpcji (można to zaobserwować wykonując badania USG). Jeżeli obumarcie płodu ma miejsce jeszcze w okresie obecności pola płodowego zjawisko to określa się mianem ,,zespołu znikającego pęcherzyka ciążowego’’ lub ,,zespołem znikającego płodu’’. Jeśli natomiast zgon ma miejsce na późniejszym etapie ciąży mówimy o ,,zespole znikającego bliźniaka’’. W związku z tym obecność więcej niż jednego pęcherzyka płodowego na wczesnym etapie ciąży nie pozwala ostatecznie stwierdzić, że kobieta jest w ciąży bliźniaczej.

Jeśli obumarcie płodu ma miejsce jeszcze w I trymestrze ciąży dochodzi do stopniowego zanikania płodu (przy jednoczesnej niezmienionej ilości płynu owodniowego). Jeśli obumarcie ma miejsce powyżej 2 trymestru ciąży, płód nie ulega całkowitemu zanikowi, natomiast dochodzi do wchłonięcia płynu owodniowego (najczęściej 2-4 tygodni od zgonu).

Obumarcie jednego z płodu w ciąży bliźniaczej (w przeciwieństwie do ciąży pojedynczej) nie stanowi realnego zagrożenia dla życia i zdrowia matki. W tego typu przypadkach zaleca się jednak podjęcie wzmożonego nadzoru nad kobietą (oznaczanie płytek krwi, wskaźnika protrombinowego, stężenia fibrynogenu) z powodu realnego ryzyka pojawienia się zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.

Przyczyny zespołu znikającego płodu

Szacuje się, że w przypadku blisko 30% ciąż bliźniaczych (najczęściej u kobiet powyżej 30 roku życia) może wystąpić zjawisko znikającego płodu. Przyczyny tego zjawiska nie są jednak w pełni znane. Przypuszcza się, że przyczyna może tkwić w nieprawidłowościach chromosomalnych, nieprawidłowej implantacji łożyska lub anomaliach przyczepu pępowiny. Niektórzy lekarze twierdzą natomiast, że przyczyną obumarcia płodu w ciąży bliźniaczej może być drugi silniejszy płód, który zabiera słabszemu niezbędne środki odżywcze.

Jak rozpoznać zespół znikającego płodu

Zespół znikającego płodu diagnozuje się najczęściej podczas serii badań USG. Zwykle podczas pierwszego badania USG widoczna jest obecność dwóch pęcherzyków ciążowych, przy czym jeden jest najczęściej większy od drugiego. U płodu, który obumarł może też być widoczny brak akcji serca. Najczęściej kolejne badania pozwalają stwierdzić zanikanie martwego płodu. Na wykrycie zespołu znikającego płodu pozwalają również badania stężenia hormonów w organizmie kobiety. Ich gwałtowny spadek w trakcie ciąży bliźniaczej może oznaczać obumarcie jednego z płodów. W rzadszych przypadkach obumarcie płodu objawia się poprzez wystąpienie objawów, które przypominają poronienie takich jak: lekkie krwawienie, skurcze macicy lub ból w okolicy podbrzusza.