Histerektomia to poważny zabieg polegający na usunięciu macicy, a czasem nawet wszystkich narządów rodnych kobiety. Niesie ze sobą wiele konsekwencji fizycznych oraz psychicznych i jest ogromnie trudną decyzją do podjęcia. Wiąże się bowiem z dożywotnim wyrokiem bezpłodności, co jest szczególnie dramatyczną wieścią dla kobiet, które jeszcze nie posiadają potomstwa lub bardzo chciałyby mieć więcej dzieci.
Zabieg ten nie przeprowadza się najczęściej, tak jakby mogło się wydawać, z powodu raka, ale głównie z mniej poważnych przyczyn takich jak, np. liczne i uciążliwe mięśniaki macicy, obniżenie narządu rodnego, IV stadium cytologii itd. Decyzję tę konsultuje się najczęściej z kilkoma lekarzami, bo trzeba mieć całkowitą pewność, czy operacja jest absolutnie konieczna. Lekarze muszą również przedstawić jaką metodą będzie przeprowadzony zabieg, jak bardzo będzie radykalny, a także jak wygląda okres pooperacyjny i następstwa zabiegu. Wszystkich tych elementów trzeba być jak najbardziej świadomym.
Poziom radykalności tego zabiegu polega na tym, czy macica zostanie usunięta wraz z szyjką macicy. Taki “całościowy” zabieg ma swoje wady i zalety. Pozostawienie szyjki macicy, z jednej strony daje kobiecie poczucie choć małego elementu swojej kobiecości oraz nie jest obojętne wobec układu hormonalnego i na życie seksualne. Jednak z drugiej strony pozostawienie szyjki macicy zwiększa ryzyko, że w przyszłości rozwinie się w tym miejscu nowotwór.
Histerektomia może mieć również charakter profilaktyczny w przypadku, gdy mówimy o podłożu genetycznym tej choroby. Dotyczy to przede wszystkim kobiet z grupy ryzyka – mające obciążenie rodzinne lub nosicielki genów BRCA-1 i BRCA-2. W takim wypadku histerektomia profilaktyczna znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworu jajnika. Stąd też w takich sytuacjach operacja jest polecana. Rak jajnika jest jednym z częstszych nowotworów, na które umierają kobiety. Czynnikami zwiększającymi prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu są także: wczesna miesiączka, późna menopauza, brak ciąży i karmienia piersią, endometrioza, wiek 40+.
W momencie, gdy kobieta posiada szereg tych czynników rozważanie przeprowadzenia histerektomii jest w pewien sposób uzasadnione. Jednak biorąc pod uwagę jak poważny i nieodwracalny jest zabieg oraz jakie niesie ze sobą konsekwencje fizyczne i psychiczne – podjęcie decyzji jest niezwykle trudne. Niektóre panie myślą o tym zabiegu, jako formie antykoncepcji, jednak w Polsce jest to niedopuszczalne.