Mechaniczne środki antykoncepcyjne
Prezerwatywa, diafragma, kapturek domaciczny
Najczęściej spotykanym podziałem w świecie antykoncepcji jest podział na antykoncepcję hormonalną i antykoncepcjęnaturalną. Antykoncepcja naturalna zaś dzieli się na metody naturalnego planowania rodziny do najpopularniejszychnależą metoda objawowo-termiczna, kalendarzyk małżeński czy metoda Billingsów, jednak zaliczyć do niej można równieżmechaniczne środki antykoncepcji tj. prezerwatywę męską i kobiecą, kapturek domaciczny, diafragmę i wspomagająceśrodki plemnikobójcze.
Prezerwatywa męska
Z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Zdrowia w latach 2000/2001 wynika, iż 36,5 % respondentów stosujeprezerwatywę męską jako metodę zabezpieczenia przed niechcianą ciążą. Głównie dlatego że w porównaniu z tabletkami antykoncepcyjnymi, prezerwatywy męskie są a nie, skuteczne, proste w użyciu, nie wymagają recepty a co najważniejsze chronią przed groźnymi dla życia infekcjami. Najczęściej spotykanymi prezerwatywami są te wykonane z latexu, na rynkumożna też spotkać prezerwatywy poliuretanowe i żywiczne.
Skuteczność prezerwatywy polega na tworzeniu nieprzepuszczalnej bariery między narządami płciowymi partnerów. Działa to tylko wtedy, jeśli spełnionych jest szereg warunków:
a) prezerwatywa znajduje się na członku przed kontaktem narządów płciowych, podczas całego trwania kontaktu i zdejmowana dopiero po stosunku. Część plemników potrafi przetrwać na skórze prącia z poprzedniego stosunku, ze zmazy nocnej lub masturbacji. One mogą być powodem zapłodnienia, jeśli prezerwatywa została założona dopiero po pierwszym kontakcie narządów lub zdjęta przed zakończeniem stosunku
b) Prezerwatywa musi być cała. Tylko, że małe uszkodzenia są niewidoczne i łatwo je przeoczyć (zwłaszcza po ciemku). Nie trudno uszkodzić prezerwatywę podczas otwierania, dlatego konieczne jest przesunięcie jej na bok w opakowaniu zanim je rozerwiemy. Również kremy i inne środki mogą rozpuszczać lateks. Gdy nie jesteśmy pewni czy prezerwatywa nie pękła można nalać do środka wody po stosunku i sprawdzić czy nic nie wycieka. Jeśli zdarzy się taka ewentualność istnieje jeszcze antykoncepcja po.
c) Choroby przenoszone drogą płciową mogą być przeniesione przez mikro urazy nie tylko na samych narządach. Jeśli jedno z partnerów jest zakażone np. wirusem HIV również seks oralny i analny stwarzają zagrożenie, dlatego konieczne jest również użycie prezerwatywy. Również kontakt nasienia lub wydzieliny pochwy z nieosłoniętą skórą może być przyczyną zakażenia. Szczególnie łatwo przenosi się w ten sposób opryszczka narządów płciowych.
d) Niektóre środki nawilżające(te na bazie tłuszczu) mogą rozpuścić prezerwatywę, co również może unicestwić jej skuteczność.
Jeśli prezerwatywy są stosowane według powyższych zasad ich skuteczność wynosi 97%. Statystyki pokazują jednak, że skuteczność rzeczywista to ok. 86% – ta różnica wynika głównie właśnie z nieprawidłowego stosowania antykoncepcji.
W przypadku stosowania prezerwatyw istnieje bardzo duży problem z uczuleniem na lateks na które cierpi coraz więcej kobiet. Na szczęście i na to producenci znaleźli rozwiązanie, jedna z czołowych firm na rynku wprowadziła na rynekprezerwatywy żywiczne Unique, nie ustępują one pod żadnym względem tradycyjnym prezerwatywom lateksowym a ryzyko wystąpienia alergii jest bliskie zeru.
Prezerwatywa damska
Dużo mniej popularną wersja prezerwatywy jest prezerwatywa damska. Damska prezerwatywa pozwala zabezpieczyć się przed niechcianą ciążą jak również przed chorobami przenoszonymi drogą płciową tj. rzeżączką, kiłą a także przed wirusem HIV a w konsekwencji chorobą AIDS. Skuteczność damskiej prezerwatywy przy prawidłowym użytkowaniu to około 95%, wskaźnik Pearl`a (określający prawdopodobieństwo zajścia w ciążę) wynosi od 5-21% przy 2-15% w przypadku stosowania prezerwatywy męskiej. Kobieca prezerwatywa uzyskała aprobatę Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Fundusz Ludnościowy Narodów Zjednoczonych przy ONZ.
Damska prezerwatywa jest “miękką i przeźroczystą, luźno pasująca koszulką z elastycznymi pierścieniami na każdym z końców” wykonana jest z syntetycznych nitryli które są wytrzymałe i miłe w dotyku. Wewnętrzny pierścień jest mniejszy i ruchomy, służy do umiejscowienia prezerwatywy w pochwie i utrzymania podczas stosunku. Większy, cieńszy pierścień, który pozostaje na zewnątrz pochwy służy jako częściowa ochrona warg sromowych. Kobieca prezerwatywa dostępna jest w jednym uniwersalnym rozmiarze, jest nawilżana od wewnątrz silikonowym lubrykantem który nie wywołuje reakcji alergicznej i ma przyjemny zapach. Jednakże Światowa Organizacja Zdrowia zaleca stosowanie damskiej prezerwatywy z dodatkowym lubrykantem wewnątrz i zewnątrz prezerwatywy. Damska prezerwatywa Female Condom może być również używana do uprawiania seksu analnego.
Kapturek domaciczny FemCap
Kapturek domaciczny jest niehormonalnym środkiem antykoncepcyjnym, który posiada potwierdzoną skuteczność 92% w zapobieganiu ciąży u kobiet w wielu rozrodczym, zatwierdzonym przez FDA (Food & Drug Administration).
Kapturek domaciczny jest wykonany z wytrzymałej gumy silikonowej klasy medycznej, poszerzany ku dołowi, aby zapobiec przesuwaniu się kapturka oraz posiada pasek ułatwiający wyjmowanie. Zakłada się go na szyjkę macicy w sposób podobny do zakładania tamponu, najwygodniej w pozycji kucznej. Kapturek utrzymywany jest przez mięśnie ściany pochwy i nie musi ciasno przylegać do szyjki macicy. Brzeg kapturka rozszerza się ku dołowi (kształt odwróconego lejka) i kieruje spermę do rowka, który zatrzymuje ją i wystawia na działanie środka plemnikobójczego.
Zalecane jest dodatkowe uszczelnienie kapturka antykoncepcyjnego żelem plemnikobójczym .Żel tworzy barierę dodatkowo zabezpieczającą przed plemnikami, jak również obniża pH pochwy, co powoduje dezaktywację plemników.
Dopasowywanie kapturka domacicznego nie wymaga dokonywania dokładnych pomiarów. Występuje on w trzech łatwych do określenia rozmiarach (wewnętrzna średnica pierścienia decyduje o rozmiarze): najmniejsza średnica krawędzi to 22 mm – dla kobiet które jeszcze nigdy nie były w ciąży, średni rozmiar kapturka 26 mm przeznaczony jest dla kobiet, które były w ciąży, ale nie rodziły metodą naturalną (poroniły lub miały cesarskie cięcie), kapturek o największej średnicy 30 mm przeznaczony jest dla kobiet, które rodziły siłami natury.
Diafragma – błona domaciczna
Diafragma to gumowa błona dopochwowa rozciągnięta na metalowej sprężynce. Z przodu opiera się na spojeniu łonowym, a jej tylna część jest umieszczona w tylnym sklepieniu pochwy. Rozmiar diafragmy dobiera lekarz ginekolog. Należy założyć ją około godziny przed stosunkiem, a usunąć dopiero 8 – 10 godzin po kontakcie seksualnym. Po założeniu diafragmy lekarze zalecają stosować dodatkowo chemiczną antykoncepcję, np. żel antykoncepcyjny. To pozwoli na dodatkową ochronę i zabicie plemników. Przy użyciu żelu skuteczność diafragmy według wskaźnika Pearl`a wynosi 1-20. Główną zaletą diafragmy jest możliwość jej wielokrotnego użytku. Po wyjęciu z pochwy należy ją umyć, wysuszyć i schować do pudełeczka, aż do następnego użycia. Niestety stosowanie tej metody może osłabiać doznania obojga partnerów.
Jeśli kobieta cierpi na efekty uboczne spowodowane tabletkami antykoncepcyjnymi, karmi piersią lub zwyczajnie poszukuje niehormonalnej metody antykoncepcyjnej i nie chce używać prezerwatyw, kapturek antykoncepcyjny może być dla niej idealną metodą zapobiegania ciąży.
Jak widać osoby chcące uprawiać bezpieczny seks nie są skazane na dokonywanie wyboru pomiędzy antykoncepcją hormonalną a naturalną, antykoncepcja mechaniczna oferuje szeroki asortyment środków antykoncepcyjnych które pozwalają cieszyć się seksualnością bez obaw o zajście w ciążę.