Jakie są standardy postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego?

Poród zbliża się wielkimi krokami, a ty coraz częściej myślisz o bólu, który mu towarzyszy? Najlepszym rozwiązaniem jest teoretyczne przygotowanie się na to, co cię może czekać, a także zebranie informacji, co formalnie przysługuje rodzącej kobiecie, aby jak najmniej cierpiała podczas tej ważnej chwili. Poznaj, jakie są standardy postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego.

Nie da się ukryć, że naturalny poród jest bezpośrednio związany z ogromnym wysiłkiem, który musi włożyć przyszła matka, a także bólem będącym nieodłączną częścią całego procesu narodzin. Poświęcenie, jakim wykazuje się rodząca kobieta jest niepodważalne, ponieważ wiele musi wycierpieć, nim maluch pojawi się na tym świecie. W związku z tym wprowadzono specjalne postępowanie medyczne, które ma jak najbardziej ułatwić kobiecie moment porodu i ograniczyć ból i cierpienie. Do tej pory tego typu procedury nie były prawnie uregulowane, jednak w ostatnim czasie zostało podpisane odpowiednie rozporządzenie przez ministra zdrowia.

Praca nad łagodzeniem bólu porodowego powinna rozpocząć się jeszcze przed momentem kulminacyjnym, w postaci przekazania pacjentce wszystkich niezbędnych informacji na temat dostępnych metod ograniczających ból, a także związanych z nimi konsekwencji, ewentualnych skutków ubocznych oraz wpływu na płód. Przyszła mama musi mieć świadomość z czego może skorzystać podczas porodu oraz jak wygląda to z punktu widzenia medycyny i przebiegu procesu narodzin. Metody łagodzenia bólu muszą także być dobrane do stanu zdrowia przyszłej mamy oraz jej potrzeb i zaleceń lekarza.

Metody łagodzenia bólu porodowego

Metody łagodzenia bólu porodowego można podzielić na dwie główne kategorie: metody farmakologiczne i niefarmakologiczne.

1. Metody niefarmakologiczne

Zaliczamy do nich wszystkie te formy łagodzenia bólu porodowego, które nie wymagają podawania doustnie lub dożylnie środków przeciwbólowych. Zaliczamy do nich, np. siadanie na gumowej piłce,  drabinki, krzesło poporodowe, chodzenie itp. Przydatne są również różne techniki relaksacyjne, oddechowe, fizjoterapeutyczne, przezskórną stymulację nerwów, które pomagają kobiecie się lekko odprężyć i zrelaksować, oczywiście na miarę możliwości takiej chwili, jaką jest poród.  Pomocna jest również ciepła kąpiel pod prysznicem, ponieważ wyższa temperatura zwiększa ukrwienie mięśni i daje uczucie rozluźnienia. Łagodzi również bóle w krzyżu i podbrzuszu, co dla rodzącej kobiety jest chwilami zbawieniem. Warto pod prysznic wybrać się z osobą towarzyszącą podczas porodu, ponieważ pomoże nam się rozebrać, wejść i wyjść spod prysznica. Możemy także poprosić partnera lub położną, aby rozmasowali nam dolną część pleców, co również pomaga w łagodzeniu bólu porodowego. Ponadto okłady ciepłe lub zimne, słuchanie relaksacyjnej muzyki, oddychanie, którego uczą w szkole rodzenia, uciskanie ręki towarzyszącej przy porodzie osoby – wszystkie te sposoby również zaliczamy do niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego.

1. Metody farmakologiczne

Wybór jakiejkolwiek z tych metod musi być już ściśle skonsultowany z lekarzem. Stosowane są w momencie, gdy sposoby niefarmakologiczne w żaden nie pomagają lub istnieją specjalne wskazania i zalecenia do medycznego łagodzenia bólu porodowego.  Zawsze trzeba również wykonać odpowiednie badania nim się je zastosuje, zarówno w kierunku dziecka, jak i matki.  Należy również poinformować pacjentkę o wszystkich ewentualnych skutkach ubocznych i powikłaniach, które związane są z daną metodą. Ponadto przyszła matka musi podpisać specjalne oświadczenie, że wyraziła zgodę na zastosowanie konkretnej, farmakologicznej metody łagodzenia bólu. Zaliczamy do nich: znieczulenie zewnątrzoponowe, znieczulenie nerwu sromowego, petydyna, analgezja wziewna.

Znieczulenie zewnątrzoponowe  (analgezja zewnątrzoponowa, regionalna)– jest najpopularniejszą farmakologiczną metodą łagodzenia bólu porodowego. Jest to miejscowe znieczulenie i  polega na wstrzyknięciu środka przeciwbólowego pomiędzy kręgi lędźwiowe. Dzięki temu rodząca nie traci świadomości, a jest znieczulona od pasa w dół. Ma ono jednak również swoje wady, ponieważ może zmniejszać skurcze oraz spowalniać pracę serca dziecka. Dlatego decyzja o zastosowaniu tej formy zmniejszania bólu porodowego musi być dokładnie przemyślana i mieć konkretny powód, by ją wykorzystać.

Znieczulenie nerwu sromowego (analgezja miejscowa) – w okolicy pochwy robi się pacjentce zastrzyk ze środkiem znieczulającym. Nie jest to jednak zbyt popularna metoda i dość rzadko się ją stosuje.

Petydyna – jest pochodną morfiny i podaje się ją w formie zastrzyku. Pacjentki czują się po niej bardziej zrelaksowane, jednak nie pozostaje ona bez wpływu na płód. U przyszłej mamy powoduje czasem senność, nudności i wymioty, natomiast u dziecka może źle oddziaływać na układ oddechowy.

Analgezja wziewna – stosuje się ją już coraz rzadziej. Polega na podaniu pacjentce podtlenku azotu (gazu rozweselającego) przez specjalny wziewnik. Metoda działa tylko wtedy, gdy kobieta zaczerpnie gazu chwilę przed skurczem. U niektórych pań wywołuje on jednak nudności.

Gdy w trakcie porodu wykorzystywane są farmakologiczne metody uśmierzania bólu ( w szczególności w analgezji regionalnej) kobieta musi być pod stałą obserwacją i nadzorem medycznym. Wykonuje się szereg dodatkowych badań, takich jak np. kontrolowanie czynności serca, ciśnienia tętniczego, czynności akcji serca płodu, saturacji krwi obwodowej itd.