Jakie są prawa przysługujące kobietom w ciąży

Nie od wczoraj wiadomo, że nieznajomość prawa szkodzi. W szczególności dotyczy to pań będących w ciąży, które nie zawsze są świadome swoich praw i przywilejów, które nabywają wraz z dniem, gdy lekarz stwierdza ciążę. Jest to bardzo przydatna wiedza, ponieważ pomoże uniknąć stresujących sytuacji, a także ułatwi pracę, życie i normalne funkcjonowanie przyszłej mamie. Sprawdź, jakie ma prawa i przywileje kobieta w ciąży.

Ochrona pracy

Kobieta, która jest zatrudniona na umowę o pracę nie może zostać zwolniona przez pracodawcę w okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego (chyba, że firma ogłosi likwidację lub upadłość). Od momentu, gdy poda pracodawcy zaświadczenie od lekarza, że jest w ciąży – zaczyna chronić ją prawo. Nawet, gdy przyszła mama dostanie wypowiedzenie, a w tym samym momencie pokaże, że ma zaświadczenie od ginekologa – pracodawca nie ma prawa jej zwolnić. Dotyczy to jednak tylko tych pań, które mają umowę o pracę. W przypadku umowy zlecenie, czy umowy o dzieło ta zasada nie obowiązuje. Natomiast umowa o pracę zawarta na czas określony i na okres próbny przekraczający miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży musi zostać przedłużona do dnia porodu.

Przywilej pierwszeństwa

Kobiety w ciąży mogą w różnych miejscach publicznych korzystać z dodatkowych przywilejów, takich jak korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej, pierwszeństwa w kolejce, specjalnie wyznaczonych miejsc parkingowych, czy miejsc do siedzenia w autobusie. Poza kolejką powinny być obsługiwane w aptekach, u lekarza, a także  w kasach pierwszeństwa dla kobiet w ciąży. Na parkingach większych supermarketów są dzisiaj także specjalne miejsca parkingowe w bliskim pobliżu wejścia do sklepu, tak aby przyszła mama nie musiała dźwigać zakupów zbyt daleko.

8-godzinny tryb pracy

Przyszła mama nie może pracować w godzinach nocnych (po godz.  21), ani wypracowywać nadgodzin.  Ponadto ma prawo do opuszczenia miejsca pracy w przypadku, gdy w innych godzinach nie może umówić się na badania lekarskie, czy wyniki związane z ciążą. Pracodawca nie może również bez zgody pracownicy przenieść ją w inne miejsce pracy (w innym mieście) lub nakazać wyjazdów służbowych. W przypadku pracy przy komputerze, od tego roku przysługuje kobiecie 15-minutowa przerwa na każdą godzinę spędzoną przed monitorem. Do tej pory czas ten nie mógł przekraczać 4 godzin. Po tej zmianie wraz z przerwami wydłuża się do 6 godzin.

Opieka zdrowotna

Kobiety w ciąży mają pełne prawo do diagnostyki prenatalnej, specjalistycznych świadczeń medycznych, wsparcia psychologa, rehabilitacji i poradnictwa laktacyjnego. Od ubiegłego roku działa już program KOC, dotyczący koordynowanej opieki zdrowotnej nad kobietami w ciąży. Każda przyszła mama, która zgłosi się do programu będzie miała zapewnioną opiekę ginekologa i położnej, którzy będą prowadzili jej ciążę i towarzyszyli podczas pobytu w szpitalu. Pomoc  nie kończy się jednak zaraz po porodzie w szpitalu, tylko trwa aż do końca połogu i polega na: wsparciu położnej, która odwiedza młodą mamę w domu; kontakcie telefonicznym z placówką prowadzącą ciążę; a także szczególnej opiece w przypadku, gdy u dziecka stwierdzono nieodwracalne upośledzenie, ciężką chorobę lub niską masę urodzeniową w momencie, gdy dziecko jest wcześniakiem . Jest to tzw. program skoordynowanej opieki nad dzieckiem do 3 roku życia, który obejmuje specjalistyczną opiekę medyczną i rehabilitacyjną.

Asystent rodziny

W razie potrzeby może rodzinie zostać przydzielony asystent przez ośrodek pomocy społecznej. Jego pomoc opiera się na wsparciu psychologicznym, wiedzy i pomocy prawnej, wsparciu w organizowaniu rehabilitacji i świadczeń opieki zdrowotnej. Pomoc asystenta przysługuje w szczególności w przypadku, gdy występuje ciąża  powikłana. Ponadto kobieta musi mieć dostęp do pełnego, darmowego poradnictwa związanego z całym okresem ciąży, a także już po urodzeniu dziecka, w tym informacji na temat przysługujących jej praw rodzicielskich i pomocy w zakresie podstawowych czynności prawnych (sporządzenie prostych pism, rad dotyczących rozwiązywania problemów prawnych).

Ustawa „Za życiem”

Zgodnie z tą ustawą, rodzinie, w której urodzi się upośledzone dziecko lub cierpiące na nieuleczalną chorobę należy się wypłata jednorazowego świadczenia w wysokości 4 tys. zł i to bez względu na zarobki i dochody rodziców. Wystarczy złożyć wniosek z odpowiednią dokumentacją, nim upłynie rok czasu od narodzin dziecka.