Skąpe miesiączki – przyczyny i postępowanie
Intensywność krwawienia jest zależna od wielu czynników. Jest to sprawa indywidualna i może się zmieniać nawet z cyklu na cykl. Co w sytuacji, gdy miesiączki są skąpe? Jakie są tego przyczyny? Jak postępować?
Cykl menstruacyjny
W trakcie cyklu menstruacyjnego w organizmie zachodzi szereg cyklicznych zmian. W przysadce mózgowej są produkowane istotne hormony: FSH (folikulotropowy) oraz LH (luteinizujący). Wpływają one na wzrost oraz dojrzewanie pęcherzyka Graafa i znajdującej się w nim komórki jajowej. Po pęknięciu pęcherzyka Graafa gameta zostaje uwolniona i następnie przemieszcza się jajowodem do macicy. Następują również zmiany w błonie śluzowej macicy, żeby ułatwić ewentualne zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej.
Jeśli nie doszło do zapłodnienia, pod wpływem działania hormonów następuje złuszczanie się błon śluzowych macicy. Wówczas występuje krwawienie, czyli miesiączka (menstruacja, okres).
Pierwszy okres można zaobserwować w okresie dojrzewania, zwykle w 12. – 14. roku życia. Przed osiągnięciem pełnej dojrzałości hormonalnej cykle mogą być nieregularne i bezowulacyjne. W późniejszych latach życia cykl powinien się unormować.
Regularny cykl menstruacyjny trwa tyle samo czasu. Średnio wynosi 28 dni, jednak długość prawidłowego cyklu może trwać od 21 do 35 dni.
Do objawów towarzyszących menstruacji zalicza się: krwawienie z dróg rodnych, ból podbrzusza, pleców, wewnętrznej strony ud czy głowy, a także tkliwość piersi. Niektórzy mogą doświadczać problemów gastrycznych np. nudności, wymiotów, zaparć, biegunki, wzmożonego apetytu, braku apetytu czy nawet jadłowstrętu. Można również zaobserwować zatrzymanie wody w organizmie, zmęczenie czy chwiejność nastroju.
Długość, doświadczane objawy, a także intensywność krwawienia jest zależna od indywidualnych właściwości organizmu.
Skąpe miesiączki – przyczyny
Skąpe miesiączki objawiają się krwawieniem, które trwa krócej niż dwa dni i jest mało intensywne. Może przypominać plamienie. W ich trakcie traci się około 30 ml krwi, gdy podczas prawidłowego okresu ta wartość wynosi od 50 do 150 ml. Do przyczyn skąpego okresu zalicza się wiek. Może to występować zarówno w okresie nastoletnim (w trakcie dojrzewanie płciowego), jak i w okresie menopauzy. Jest to najczęściej wynikiem braku równowagi hormonalnej.
Istotną przyczyną jest masa ciała. Zbyt niski procent tkanki tłuszczowej, intensywne i obciążające organizm treningi fizyczne, restrykcyjna dieta czy intensywna utrata wagi mogą powodować nieprawidłowości w cyklu menstruacyjnym w tym wywoływać skąpe miesiączki.
Również stosowanie antykoncepcji hormonalnej może wpływać na występowanie mało obfitej miesiączki. Mowa o środkach, które hamują owulację. Wówczas nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej i macica nie wytwarza grubej wyściółki. Przy złuszczaniu się błony śluzowej nie dochodzi do obfitego krwawienia. Co więcej, okres może się w ogóle nie pojawiać.
Mało intensywne krwawienie menstruacyjne może mieć podłoże również w przypadku zaburzeń hormonalnych np. związanych z niedoborem estrogenów, podwyższonym poziomem prolaktyny (hiperprolaktynemią), niewydolnością jajników, przy zespole policystycznych jajników (PCOS) czy gdy występują cykle bezowulacyjne. Również stres ma wpływ na pojawienie się skąpej miesiączki.
Skąpy okres może również towarzyszyć rzadkim miesiączkom. Mowa o krwawieniach, które występują rzadziej niż co 35 dni. Ich przyczynami mogą być choroby tarczycy (zarówno niedoczynność, jak i nadczynność), zaburzenia hormonalne wynikające z zaburzeń funkcji osi podwzgórzowo-przysadkowej, hiperprolaktynemia i guzy przylaski mózgowej, zespół policystycznych jajników (PCOS) i nadmiar androgenów.
Warto pamiętać, że po zapłodnieniu może wystąpić delikatne plamienie. Można je pomylić ze skąpą miesiączką. Przyczyną krwawienia jest zagnieżdżenie się (implantacja) zapłodnionej komórki jajowej do wyściółki macicy.
Skąpe miesiączki – jak postępować?
Istotne jest, żeby rozpoznać przyczynę skąpego okresu. Należy skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych. Są to m.in. badania laboratoryjne jak oznaczenie poziomu prolaktyny, estrogenów, progesteronu, androgenów, FSH, LH, TSH, fT3, fT4; test ciążowy czy menopauzalny, USG (by ocenić jajniki oraz miednicę), CT głowy (szczególnie gdy istnieje podejrzenie hiperprolaktynemii czy gruczolaka przysadki mózgowej). Po ustaleniu przyczyny specjalista dostosuje odpowiednie leczenie np. mające na celu zwiększenie masy ciała, dostosowanie odpowiedniej diety, leki czy operacje występujących schorzeń.
Przeczytaj także:
Monitor płodności Afrodyta Smart – test owulacyjny na ślinę na smartfon wielokrotnego użytku
