Nacięcie krocza (episiotomia) jest zabiegiem wykonywanym podczas porodu. Niegdyś wykonywano go rutynowo, jednak obecnie zaleca się stosowanie procedury w określonych przypadkach. Kiedy nacina się krocze podczas porodu?
Czym jest nacięcie krocza?
Nacięcie krocza to procedura, która ma na celu powiększenie otworu pochwy podczas porodu. Takie działanie chroni krocze przed pęknięciem w przypadku porodu siłami natury. Pomaga zmniejszyć napór tkanek, zmniejszając ewentualne ryzyko urazu okołoporodowego dziecka. Co więcej, w przypadku pęknięcia krocza rana trudniej się goi, dlatego czasami zaleca się episiotomię. Nacięcia krocza nie wykonuje się przy cesarskim cięciu.
Czasami otwór pochwy nie rozciąga się wystarczająco, żeby główka dziecka przeszła bez problemu. W takim przypadku nacięcie krocza pomaga w porodzie. Ważne jest, aby wykonać nacięcie chirurgiczne, a nie pozwolić na rozerwanie tkanki. Lekarz zwykle wykona nacięcie krocza, gdy głowa dziecka rozciągnie otwór pochwy do kilku centymetrów. Episiotomii dokonuje się w drugiej fazie porodu, w trakcie parcia na szczycie skurczu, kiedy tkanki są napięte przez napierającą główkę dziecka. Po wydaleniu łożyska lekarz zszyje rozcięcie.
W jakich przypadkach nacina się krocze podczas porodu?
Nie wszystkie kobiety potrzebują nacięcia krocza. Jednak w niektórych przypadkach bez episiotomii tkanki krocza mogą się samoistnie rozerwać, co może powodować komplikacje poporodowe u ciężarnej dotyczące m.in. gojenia rany, zwiększenie możliwości nietrzymania moczu czy stolca, powstawanie przetok kałowych.
Zaleca się, żeby nacięcie krocza wykonywać wyłącznie w celu przyspieszenia porodu – jeśli nie ma postępu oraz występuje zagrożenie życia matki czy dziecka. Przykładowo lekarz może zalecić nacięcie krocza, gdy dziecko nie ma wystarczającej ilości tlenu, jest ułożone pośladkowo, istnieje ryzyko dystocji barkowej, wahanie tętna dziecka zagraża jego życiu, dziecko jest dużych rozmiarów, trzeba zastosować kleszcze czy próżnociąg.
Konsekwencje nacięcia krocza
Episiotomia zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji, przedłużonego gojenia się razy, bólu w obrębie dna miednicy, dyspareunii (bolesnego współżycia), nierównowagi w napięciu mięśni dna macicy, występowania dyskomfortu podczas badania ginekologicznego czy aplikacji tamponu.
Żeby uniknąć nacięcia krocza warto być aktywną podczas ciąży. Szczególnie istotne jest dbanie o mięśnie dna miednicy. Ważna jest również praca z oddechem oraz nauka technik relaksacyjnych. Masowanie krocza w ostatnich tygodniach ciąży może zmniejszyć ryzyko episiotomii podczas porodu. Czasami do rozdarcia dochodzi przez zbyt szybki i gwałtowny poród, wówczas specjalista może zalecić zaprzestanie parcia i skupienie się na oddechu. Główka dziecka będzie samodzielnie przepychać się przez kanał rodny, popychana przez skurcze, dając skórze i mięśniom krocza czas na rozciąganie się bez rozdzierania. Skóra krocza zwykle dobrze się rozciąga, ale może się rozerwać, szczególnie u kobiet rodzących po raz pierwszy.
Rekonwalescencja po nacięciu krocza
Cięcie po zabiegu zostanie zszyte po wydaleniu z organizmu łożyska. Szwy są ściągane zazwyczaj około 6-7 dnia po porodzie. Czasami można odczuwać ból. Warto porozmawiać ze specjalistą o dalszym postępowaniu np. o tym, jakich czynności należy unikać w okresie gojenia, jak pielęgnować ranę, jakich środków przeciwbólowych można zażywać.
Aby złagodzić ból, można spróbować umieścić obok rany woreczek z lodem lub kostki lodu zawinięte w ręcznik. Trzeba unikać umieszczania lodu bezpośrednio na skórze, ponieważ może to spowodować odmrożenie. Wystawienie szwów na świeże powietrze może wspomóc proces gojenia.
Cięcie i otaczający je obszar muszą zostać utrzymane w czystości, aby zapobiec infekcji. Po skorzystaniu z toalety warto przemyć okolice pochwy ciepłą wodą, aby ją opłukać. Po wypróżnieniu trzeba delikatnie podcierać się od przodu do tyłu. Pomoże to zapobiec zakażeniu przecięcia i otaczającej tkanki bakteriami z odbytu. Jeśli okaże się, że wypróżnianie jest szczególnie bolesne, warto przyjrzeć się swojej diecie i włączyć do niej więcej produktów bogatych w błonnik, które pomogą rozluźnić stolec.
Należy powstrzymać się od współżycia w okresie połogu, który zwykle trwa około 6 tygodni. W ciągu kilku tygodni po porodzie wiele kobiet odczuwa ból i zmęczenie, niezależnie od tego, czy przeszły nacięcie krocza, czy nie. Nie warto się spieszyć ani zmuszać się do seksu, jeśli sprawia dyskomfort albo takie są przeciwwskazania lekarza.
Należy zwrócić uwagę na wszelkie oznaki infekcji rany lub otaczającej tkanki, takie jak czerwona, opuchnięta skóra, wyciek ropy lub innej cieczy z cięcia, uporczywy ból, nieprzyjemny zapach. Trzeba jak najszybciej poinformować lekarza pierwszego kontaktu o wszelkich możliwych oznakach infekcji, aby otrzymać odpowiednie leczenie.
Wzmocnienie mięśni wokół pochwy i odbytu poprzez wykonywanie ćwiczeń dna miednicy może pomóc w gojeniu i zmniejszy nacisk na przecięcie i otaczającą tkankę. Ćwiczenia dna miednicy polegają na zaciskaniu mięśni wokół pochwy i odbytu, jakby chciało się powstrzymać strumień moczu.
U kilku kobiet wokół miejsca pęknięcia lub nacięcia krocza tworzy się nadmierna, uniesiona lub swędząca blizna. Jeśli Twoja blizna powoduje problemy, powiedz o tym swojemu lekarzowi.
Przeczytaj także:
Komputer cyklu do wyznaczania owulacji. Skuteczność ponad 99%.