Czy przy PCOS (zespół policystycznych jajnków) można zajść w ciążę?
Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest jednym z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych u kobiet w wieku rozrodczym. To także jedna z głównych przyczyn niepłodności kobiet, co często budzi obawy dotyczące możliwości zajścia w ciążę. Mimo trudności związanych z owulacją, wiele kobiet z PCOS może zajść w ciążę, choć w niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia i modyfikacji stylu życia.
PCOS a płodność
Zespół policystycznych jajników wpływa na zdolność zajścia w ciążę głównie poprzez zaburzenia owulacji. U kobiet zdrowych cykl menstruacyjny składa się z fazy folikularnej, owulacji oraz fazy lutealnej. W PCOS dochodzi do zaburzeń dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, co skutkuje brakiem owulacji (anowulacja) lub jej nieregularnością (oligoowulacja).
Do głównych czynników utrudniających zajście w ciążę przy PCOS należą:
- Zaburzenia hormonalne – PCOS wiąże się z nadmiarem androgenów (tzw. hiperandrogenizm), insulinoopornością oraz nieprawidłowym stosunkiem hormonów LH (hormon luteinizujący) i FSH (hormon folikulotropowy). Wysoki poziom LH w stosunku do FSH powoduje zaburzenia owulacji.
- Brak regularnej owulacji – nieregularność lub brak owulacji sprawia, że kobiety z PCOS mają mniej szans na naturalne poczęcie w porównaniu do kobiet z prawidłowym cyklem menstruacyjnym.
- Insulinooporność i hiperinsulinemia – częste u pacjentek z PCOS zaburzenia metaboliczne przyczyniają się do dalszego wzrostu poziomu androgenów, co pogłębia problemy z owulacją.
- Zwiększone ryzyko poronień – kobiety z PCOS mogą mieć większą skłonność do poronień ze względu na zaburzenia hormonalne i metaboliczne, w tym wysoki poziom insuliny oraz nieprawidłową funkcję ciałka żółtego, odpowiedzialnego za wczesne utrzymanie ciąży.
Mimo trudności związanych z PCOS, wiele kobiet z tym zespołem może zajść w ciążę, zarówno naturalnie, jak i przy wsparciu medycznym. Szanse na poczęcie można zwiększyć poprzez odpowiednie leczenie oraz zmianę stylu życia.
Leczenie
Niektóre kobiety z PCOS mogą zajść w ciążę spontanicznie, zwłaszcza jeśli ich cykle są nieregularne, ale zdarza się owulacja. Często jednak konieczne jest wspomaganie owulacji farmakologicznie lub poprzez zmiany dietetyczne i aktywność fizyczną.
U kobiet, u których nie dochodzi do samoistnej owulacji, stosuje się leczenie farmakologiczne, którego celem jest jej indukcja. Najczęściej stosowane metody to:
- Klomifen – jest jednym z najczęściej stosowanych leków pobudzających owulację. Działa poprzez zwiększenie wydzielania FSH, co stymuluje wzrost pęcherzyków jajnikowych
- Letrozol – inhibitor aromatazy, który zwiększa poziom FSH i sprzyja owulacji. Badania wskazują, że może być skuteczniejszy niż klomifen u kobiet z PCOS
- Gonadotropiny – w przypadku nieskuteczności leczenia klomifenem lub letrozolem stosuje się zastrzyki z gonadotropinami, które bezpośrednio pobudzają wzrost pęcherzyków jajnikowych
- Metformina – lek stosowany w terapii insulinooporności, który może wspomagać owulację, zwłaszcza u kobiet z nadwagą
Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów, można rozważyć inne metody wspomagania rozrodu:
- Inseminacja domaciczna (IUI) – polega na wprowadzeniu plemników bezpośrednio do jamy macicy, co zwiększa szanse na zapłodnienie
- Zapłodnienie in vitro (IVF) – stosowane w przypadku braku skuteczności innych metod
Zmiana stylu życia odgrywa kluczową rolę w zwiększeniu szans na ciążę u kobiet z PCOS. Do najważniejszych elementów należą:
- Utrata masy ciała – nawet niewielkie zmniejszenie masy ciała (5–10% początkowej wagi) może poprawić regularność cykli menstruacyjnych i zwiększyć szanse na owulację
- Dieta o niskim indeksie glikemicznym (IG) – spożywanie produktów o niskim IG pomaga w stabilizacji poziomu insuliny, co może poprawić funkcję jajników
- Unikanie cukrów prostych i przetworzonych węglowodanów – pomaga w kontrolowaniu insulinooporności
Regularna aktywność fizyczna, zwłaszcza ćwiczenia aerobowe i trening siłowy, poprawia wrażliwość na insulinę, co może przyczynić się do regulacji cyklu owulacyjnego.
Wysoki poziom stresu może wpływać na zaburzenia hormonalne i utrudniać zajście w ciążę. Techniki relaksacyjne, jak joga czy medytacja, mogą wspomóc regulację hormonalną.
Przeczytaj także:
Monitor płodności do wyznaczania dni płodnych i owulacji na smartfon. Wyrób medyczny.
Kubeczek menstruacyjny BEPPY Cup, który nie przecieka dzięki specjalnemu wewnętrznemu kołnierzowi
