Kiedy i dlaczego zawodzi antykoncepcja

Metod antykoncepcyjnych mamy do wyboru naprawdę wiele, zaczynając od hormonalnych, chemicznych, mechanicznych, a na naturalnych kończąc. Każda z nich ma swoje wady i zalety oraz musi być dopasowana do upodobań, zdrowia, a także temperamentu i stylu życia kobiety.

Najważniejszym czynnikiem determinującym wybór jest oczywiście skuteczność danej antykoncepcji. Jednak żadna jeszcze z dostępnych dzisiaj metod nie może pochwalić się zerowym wynikiem w skali Pearl’a (wskaźnik niepowodzeń danej metody zapobiegania ciąży – im jest niższy – tym bardziej skuteczna jest wybrana opcja zabezpieczenia). Formy antykoncepcyjne uważane powszechnie za najlepsze są skuteczne w ponad 99%. Co w takim razie składa się na ten niecały procent, który może zawieść? Otóż, niekoniecznie musi być to wina metody samej w sobie i w rzeczywistości bardzo rzadko tak bywa. Najwięcej zależy od tego, czy dana forma zabezpieczenia jest odpowiednio dobrana i czy kobieta stosuje się do wszystkich zaleceń producenta i lekarza ginekologa.

Często słyszy się o nieplanowanych ciążach, których, jak wskazują statystki, jest wiele, w szczególności wśród nastolatek. Zastanawiamy się wtedy, co tak naprawdę zawiodło?

Przede wszystkim znaczna część kobiet nie stosuje żadnej metody antykoncepcyjnej, poza stosunkiem przerywanym, co obiektywnie nie zalicza się w ogóle do jakiejkolwiek formy zabezpieczenia przed niechcianą ciążą, ponieważ jest ona wysoce nieskuteczna. Czyli pierwszym przykładem nieskutecznej antykoncepcji jest po prostu… jej brak. Dotyczy to w szczególności młodych kobiet, których wiedza na temat zabezpieczania się przed ciążą pochodzi z mało wiarygodnych źródeł i tym samym prowadzi do wczesnego macierzyństwa.

W jakich sytuacjach jednak zawodzą środki antykoncepcyjne, która powszechnie uważa się za bardzo skuteczne i mimo ich stosowania kobiety zachodzą w ciążę?

Jeśli weźmiemy pod lupę prezerwatywę, to najczęstszym problemem może być jej pęknięcie lub zsunięcie w trakcie stosunku, dużo rzadziej – przeniknięcie nasienia w głąb kobiety związane ze złą jakością materiału, z którego prezerwatywa została wyprodukowana. Obniżenie skuteczności zabezpieczenia, jakie niesie ze sobą ta mechaniczna antykoncepcja może być zatem związane ze złym sposobem „obchodzenia” się z nią (zbyt mocne tarcie, zbyt wysoka temperatura) bądź też kiepską jakością jej produkcji.

Innym przykładem może być także wina lekarza ginekologa, który nieodpowiednio dobierze antykoncepcję, bo przecież wiele zależy od indywidualnego dopasowania zabezpieczenia do stylu życia i zdrowia kobiety lub też w zły sposób zaaplikuje daną metodę antykoncepcyjną, np. źle założy wkładkę wewnątrzmaciczną.

Jeśli zastanowimy się nad skutecznością plastrów antykoncepcyjnych, należą one do jednej z powszechniejszych form zabezpieczenia przed niechcianą ciążą, jednak i tutaj mogą czyhać na kobietę pułapki. Przede wszystkim chodzi o ewentualne odklejenie się plastra, co może zmniejszyć jego skuteczność. Powinny zastanowić się nad tym w szczególności panie, które lubią długie kąpiele w ciepłej wodzie, częste wizyty na basenie lub w saunie. Dodatkowo, stosując tę metodę należy mieć na uwadze…swoją wagę, ponieważ przy dodatkowych kilogramach ochrona antykoncepcyjna bywa obniżona.

Najobszerniejszy temat w zakresie przypadków, w których antykoncepcja zawiodła związany jest z pigułką hormonalną należącą do najchętniej stosowanych przez kobiety form zabezpieczeń. Metoda ta wymaga skrupulatnego podejścia, ponieważ tabletki antykoncepcyjne należy przyjmować codziennie, najlepiej z dokładnością co do godziny. W zależności od ich rodzaju – robi się przerwę w  dawkowaniu: siedmiodniową, czterodniową lub przyjmuje się je cały miesiąc bez odstawiania (zamiast przerwy podawane są puste pigułki zawierające jedynie placebo). W związku z tym już na wstępie pojawiają się dwa ewentualne zagrożenia, które wpływają na poziom ochrony antykoncepcyjnej. Po pierwsze – codzienne pamiętanie o przyjęciu tabletki jest dla niektórych kobiet kłopotliwe i zdarza się, że po prostu zapomną ją przyjąć. Bywa również, że tabletka nie zostanie połknięta przez dwa, czy większą ilość dni pod rząd. Po drugie – jak podają statystyki – bardzo często problemem  staje się pamiętanie o rozpoczęciu nowego opakowania pigułek, czyli przyjęciu pierwszej po przerwie (tygodniowej lub czterodniowej) tabletki w odpowiedni dzień. Jest to istotny problem, ponieważ właśnie w tym okresie bardzo ważne jest sumienne stosowanie się do zasad tej formy antykoncepcji. Do innych czynników mających wpływ na obniżenie skuteczności pigułek hormonalnych należą: biegunka lub wymioty w bliskim odstępstwie przyjęcia tabletki, interakcja z innymi lekami lub antybiotykami, nadwaga, otyłość, preparaty zawierające w swoim składzie dziurawiec. Wszystkie te elementy składają się na końcowy wynik oceniający procentowo skuteczność danej formy antykoncepcyjnej. Związane jest to przede wszystkim ze stosowaniem się do zaleceń lekarza ginekologa i producenta konkretnej metody. Warto w takim razie każdorazowo zapoznać się opinią ekspertów i przede wszystkim nie stwarzać sytuacji, które mogłyby wpłynąć na zmniejszenie ochrony antykoncepcyjnej.