Porównanie skuteczności metod antykoncepcyjnych

Poza kwestią zdrowotną, skuteczność jest najważniejszym współczynnikiem, jakim kierujemy się wybierając antykoncepcję. Do tego dochodzi jeszcze styl życia jaki prowadzimy, przekonania religijne, stały partner, czy może raczej przygodny seks. Wszystko jednak podporządkowuje się celowi samemu w sobie, którym jest antykoncepcja mająca zabezpieczać przed nieplanowaną ciążą.

Skuteczność antykoncepcji mierzy się za pomocą Indeksu Pearl’a. Jest to wskaźnik niepowodzeń danej metody zapobiegania ciąży. Im jest on niższy, tym skuteczniejsza jest wybrana forma antykoncepcji.

Przykład – jeśli wskaźnik Pearl’a dla jakiejś metody wynosi 4, to na 100 par, które stosowały tę metodę w ciągu rok, 4 z nich spodziewa się dziecka. Warto dodać, że współczynnik skuteczności przy niestosowaniu żadnej antykoncepcji waha się na poziomie 80-90, czyli prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest bardzo duże. „Granica błędu” wskazana za pomocą Indeksu Pearl’a związana jest m.in. z jakością używanych prezerwatyw, przestrzeganiem przez partnerów wymaganej dyscypliny w stosowaniu zabezpieczeń ( pamiętanie o przyjmowaniu tabletki, uwzględnienie wpływu innych leków na jej skuteczność) itd. Gdy korzysta się z naturalnych metod antykoncepcji, wpływ na poziom Indeksu Pearl’a ma skrupulatność i dokładność w obserwacji własnego organizmu.

Metody antykoncepcyjne dzielimy na hormonalne, mechaniczne, chemiczne oraz naturalne. Najpopularniejsze z nich na dzień dzisiejszy to pigułka antykoncepcyjna oraz prezerwatywa, chociaż w ostatnich latach coraz chętniej sięgamy po metody naturalne, które nie powodują skutków ubocznych i są całkowicie bezpieczne dla organizmu. Jak w takim razie wygląda skuteczność najpowszechniejszych form zabezpieczania przed nieplanowaną ciążą?

Metody naturalne (Indeks Pearl’a 1 – 20)

Jak widać na podstawie Indeksu Pearl’a rozbieżność ich skuteczności jest bardzo duża. Najmniejszą z nich mają metody kalendarzykowa i Billingsów. Najlepiej pod tym katem prezentuje się metoda objawowo-termiczna, która polega na jednoczesnej, systematycznej analizie temperatury ciała, a także obserwacji śluzu szyjkowego. Ponadto dzisiaj metoda ta wspierana jest przez nowoczesne komputery cyklu czy testery owulacyjne na ślinę, które pomagają kobiecie w ustaleniu dni płodnych i niepłodnych.

Tabletki antykoncepcyjne (Indeks Pearl’a 0,2-0,5)

To doustny środek antykoncepcyjny zawierający hormony, które  blokują owulację oraz zagęszczają konsystencję śluzu, tak aby nie mogły przedostać się przez niego plemniki. Tabletki należy przyjmować regularnie, o stałej porze, ponieważ pominięcie dawki ma wpływ na obniżenie ich skuteczności. Ponadto przyjmowanie niektórych leków, w szczególności antybiotyków i preparatów zawierających dziurawiec zmniejsza ochronę antykoncepcyjną. Trzeba również pamiętać, że ostra biegunka lub wymioty pojawiające się w niedalekim odstępstwie czasu od zażycia tabletki mogą spowodować, że pigułka nie zdąży się wchłonąć i zostanie wydalona. Ochrona antykoncepcyjna jest na bardzo wysokim poziomie w tej metodzie, ale należy brać pod uwagę wymienione odstępstwa, które znacznie obniżają jej skuteczność, a już w szczególności pominięcie przyjęcia kolejnej dawki.

Plaster antykoncepcyjny (Indeks Pearl’a 0,9)

Zawiera hormony, podobnie jak pigułki, ale dostarczanie ich do organizmu nie następuje doustnie, tylko poprzez przenikanie przez skórę. Ma to swoje plusy, ponieważ plastry nie obciążają wątroby, tak jak tabletki antykoncepcyjne, które się bezpośrednio do niej przedostają. Stosuje się go raz na tydzień i przez cały ten okres musi mieć bezpośredni kontakt ze skórą. Granica błędu skuteczności może być spowodowana odklejeniem się plastra lub przyklejeniem nowego z opóźnieniem. Ponadto nie jest on odpowiedni dla kobiet ważących powyżej 90 kg.

Wkładka wewnątrzmaciczna (Indeks Pearl’a 0,16)

Ginekolog umieszcza ją w pochwie raz ma kilka lat. Uwalnia ona stopniowo małą ilość hormonów do organizmu kobiety, które unieruchamiają plemniki i uniemożliwiają zagnieżdżenie się w macicy komórki jajowej. Wkładka wewnątrzmaciczna uważana jest za bardzo skuteczną metodę antykoncepcyjną. Jedynie na początku jej stosowania (pierwszy miesiąc) oraz pod koniec jej „daty ważności” może mieć lekko obniżone działanie, dlatego w tych okresach warto zabezpieczać się w dodatkowy sposób. Istnieje jeszcze możliwość, że wkładka przemieści się lub wypadnie, stąd też należy raz w roku udać się na kontrolę do ginekologa.

Zastrzyk antykoncepcyjny (Indeks Pearl’a 0,5)

Podobnie jak pigułki jest uznawany za jedną z najskuteczniejszych metod zabezpieczania przed nieplanowaną ciążą. W przeciwieństwie do tabletek, o których należy pamiętać codziennie, zastrzyk podaje się raz na trzy miesiące, dzięki czemu maleje prawdopodobieństwo, że o nim zapomnimy. Powoduje jednak czasem nieprzyjemne skutki uboczne, takie jak tycie, zatrzymywanie wody w organizmie, problemy z cerą, nieregularne miesiączki lub ich  całkowity brak.

Globulki, żele, pianki, kremy antykoncepcyjne (Indeks Pearl’a 20)

Należą do chemicznych form antykoncepcji. Nie cieszą się jednak wysoką skutecznością. Ich Indeks Pearl’a wynosi ok. 20, co oznacza, że 20 kobiet na 100 stosujących tę metodę zajdzie w ciążę. Ochrona antykoncepcyjna chemicznych metod związana jest z zagęszczeniem śluzu szyjkowego i utrudnieniu drogi plemników, a także zmniejszeniu ich ruchliwości. Globulki, żele, pianki itp. posiadają środki plemnikobójcze, jednak zaleca się, aby stosować je jedynie, jako dodatkową formę antykoncepcji, np. łącznie z prezerwatywą.

Prezerwatywa (Indeks Pearl’a 3)

To jedna z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych form antykoncepcji. Uznawana jest za dość skuteczną metodę mechaniczną. Użytkowana w odpowiedni sposób dobrze spełnia swoją funkcję, jednak istnieje możliwość, że podczas stosunku prezerwatywa pęknie lub się zsunie, co powoduje ryzyko zapłodnienia.