Najnowsze badania wskazują, iż poziom wiedzy dotyczącej antykoncepcji wśród polskiej młodzieży jest na dość niskim poziomie. W sieci królują mity o płukance z octu lub coca coli która ma zapobiec ciąży lub o tym że podczas pierwszego razu nie można zajść w ciążę. Niestety lekcje przystosowania do życia w rodzinie, które docelowo miały za zadanie dostarczać wiedzę dotyczącą różnych metod antykoncepcji to w rzeczywistości pogadanki o wzajemnym zaufaniu i czystości przedmałżeńskiej niż rzetelna wiedza. Głównym źródłem wiedzy staje się internet
w którym krążą różne mity często wprowadzające młodzież w błąd. Niniejszy artykuł ma za zadanie obalić kilka z najczęściej pokutujących mitów i odpowiedzieć na pytania najbardziej nurtujące dzisiejszą młodzież dotyczące antykoncepcji i relacji seksualnych.
1. Stosunek przerywany chroni przed ciążą.
Badania wykazują że stosunek przerywany jest traktowany jako metoda antykoncepcji przez 20% naszego społeczeństwa. Niestety nie chroni on przed ciążę gdyż nawet jeśli nie dojdzie do pełnego wytrysku w pochwie istnieje kwestia preejakulatu, w którym znajduje się ilość plemników wystarczająca do zapłodnienia komórki jajowej.
2. Jeśli doszło do stosunku bez zabezpieczenia, nie można już zapobiec ciąży.
Na rynku funkcjonują tabletki takie jak Escapelle czy Postinor Duo które można zażyć do 72 godzin po odbytym stosunku, funkcjonuje jednak zasada że im szybciej weźmiesz tabletkę tym większa jej skuteczność. Tabletki te zawierają uderzeniową dawkę hormonów, dlatego tez mogą wywoływać skutki uboczne takie jak wymioty, nudności, rozregulowanie cyklu, bóle głowy podbrzusza itp. Hormon zawarty w tabletce powoduje zagęszczenie śluzu co utrudnia przemieszczanie się plemnikom oraz zmiany w śluzówce macicy uniemożliwiające zagnieżdżenie komórki jajowej.
3. Środki antykoncepcyjne dają 100% ochronę przed ciążą.
Niestety, nie ma na rynku środka antykoncepcyjnego który miałby 100% skuteczność. Jedynym rozwiązaniem jest wstrzemięźliwość seksualna. Pozostałe środki czy metody antykoncepcyjne mają margines błędu. Skuteczność danej metody antykoncepcyjnej określa tzw. Wskaźnik Pearl`a, który podaje skuteczność przy idealnym stosowaniu. Należy go odczytywać jako liczbę zapłodnień na 100 kobiet stosujących daną metodę w ciągu roku. Im niższy wskaźnik, tym skuteczniejsza jest metoda antykoncepcyjna. Pod uwagę brane są następujące środki antykoncepcyjne: prezerwatywy, pigułki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe, wkładka wewnątrzmaciczna, środki plemnikobójcze oraz zastrzyki. Wskaźnik Pearl`a określa również antykoncepcyjną skuteczność stosunku przerywanego, antykoncepcji naturalnej oraz współżycia bez zabezpieczenia.
4. Antykoncepcja hormonalna to tylko tabletki.
Nieprawda. Tabletki antykoncepcyjne są najpopularniejszym środkiem hormonalnym ale na rynku istnieje szereg innych produktów, które działają na zasadzie tabletek są to np. plastry antykoncepcyjne, wkładki wewnątrzmaciczne, krążki dopochwowe czy zastrzyki antykoncepcyjne.
5. Karmienie piersią jest wystarczającym środkiem antykoncepcyjnym.
Laktacja nie powinna być traktowana jako środek antykoncepcyjny, ponieważ do pierwszej owulacji dochodzi przed wystąpieniem pierwszej miesiączki po porodzie. Kobietom które są „świeżo” po porodzie a także tym które karmią piersią, zaleca się stosowanie jednoskładnikowej pigułki antykoncepcyjnej, zastrzyków antykoncepcyjnych o przedłużonym działaniu np. 3-miesięcznym oraz wkładek wewnątrzmacicznych oraz zwykłych prezerwatyw bądź w przypadku uczulenia na lateks prezerwatyw żywicznych np. Unique.
6. Prezerwatywa jest tak samo skuteczna jak tabletka antykoncepcyjne.
Nie. Prezerwatywa chroni zarówno przed nieplanowana ciążą jak i przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Natomiast jeśli chodzi o skuteczność to tabletka jest niemal 7 krotnie bardziej skuteczna. Wszystko zależy jednak od poprawności używania, tabletkę wystarczy zażyć poprawnego zakładania prezerwatywy trzeba się nauczyć.
7. Podczas pierwszego razu nie można zajść w ciążę.
Otóż nic bardziej mylnego, jeśli nie stosuje się żadnego zabezpieczenia w ciążę można zajść zarówno podczas pierwszego jak i trzeciego, piątego czy dwudziestego razu. Błona dziewicza w żadnym stopniu nie działa jak prezerwatywa czy jakikolwiek inny środek antykoncepcyjny, jeśli dochodzi do wytrysku nasienia w pochwie kobiety to fakt że jest ona dziewica nie ma żadnego znaczenia. Sperma przedostaje się z pochwy do macicy gdzie, jeśli kobita jest w okresie płodnym, dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej.
Dlatego jeśli jeszcze nigdy nie współżyłyście a myślicie o rozpoczęciu życia intymnego ze swoim partnerem zawsze stosujecie zabezpieczenie czy to w formie antykoncepcji hormonalnej, czy mechanicznej kapturek antykoncepcyjny FemCap, damska lub męska prezerwatywa. Tylko wtedy będziecie miały pewność że zrobiłyście wszystko by uniknąć niechcianej ciąży.
8. Czy można zajść w ciążę uprawiając petting?
Petting to forma aktywności seksualnej (stosunku płciowego) bez penetracji, czyli wprowadzania członka do pochwy. Ponieważ w trakcie pettingu nie następuje wprowadzenie członka do pochwy, szanse na zapłodnienie są znikome. Pomimo tego istnieją sytuacje w których plemniki mogą przedostać się do pochwy i dalej do dróg rodnych kobiety i zapłodnić komórkę jajową. Zapłodnienie ma miejsce tylko wtedy gdy komórka jajowa połączy się z plemnikiem, może do tego dojść w okresie płodnym kobiety czyli 3-4 dni przed owulacją i 2 dni po owulacji. Komórka jajowa żyje zaledwie niecałe 24 godziny a plemniki żyją w drogach rodnych kobiety do 72 godzin. Do zapłodnienia w trakcie uprawiania pettingu może dojść w sytuacji gdy dojdzie do wytrysku bezpośrednio na narządy płciowe kobiety. Duże mniejsze prawdopodobieństwo ciąży niesie za sobą przeniesienie spermy do pochwy za pomocą palca, ponieważ plemniki są bardzo wrażliwe na zmiany środowiska suchość skóry czy zbyt wysoka/niska temperatura powodują ich szybkie obumieranie.
Aby uniknąć ryzyka zajścia w ciążę podczas pettingu należy pamiętać o kilku zasadach:
· Narządy płciowe męskie i żeńskie nie powinny mieć ze sobą kontaktu.
· W przypadku wytrysku należy uważać by nie przenieść spermy na narządy płciowe kobiety.
· Jeśli sperma znajduje się na rękach należy je dokładnie umyć lub wytrzeć ręcznikiem papierowym.
9. Czy można zajść w ciąże w trakcie okresu?
Nie można za całą stanowczości powiedzieć że kobieta nie może zajść w ciążę w trakcie miesiączki gdyż medycyna zna takie przypadki, jednakowoż jest to bardzo mało prawdopodobne. Wpływ na taka sytuację ma szereg różnych czynników tj. długość cyklu, czas przeżycia plemników oraz okoliczności wpływające na wystąpienie owulacji. Jednak jeżeli chcesz mieć absolutną pewność, że nie zajdziesz w ciążę stosuj zabezpieczenie niezależnie od okoliczności.
Generalna opinia lekarzy i specjalistów wskazuje na znikome prawdopodobieństwo zajścia w ciąże podczas uprawiania seksu w czasie menstruacji, jednak istnieje na to minimalna szansa dlatego zawsze należy pamiętać o zabezpieczeniu. Przekonanie, że seks w trakcie okresu nie może zakończyć się ciążą, wynika z faktu że owulacja występuje zazwyczaj w połowie cyklu czyli około 14 dnia. Problem w tym że owulacja w 14-tym dniu dotyczy głównie idealnych 28-dniowych cykli nie zaś wszystkich cykli. W istocie jajeczkowanie ma miejsce na 14 dni przed początkiem kolejnego cyklu (pierwszy dzień krwawienia)a komórka jajowa żyje 10-24 godzin. Natomiast plemniki w sprzyjających warunkach (drogi rodne kobiety w okresie około owulacyjnym) zachowują zdolność do zapłodnienia przez minimum 3 dni.
Oznacza to, że przy krótkich cyklach seks podczas okresu może doprowadzić do zapłodnienia. Z drugiej strony nawet u kobiet z długimi cyklami czasami owulacja występuje znacznie wcześniej. Termin jajeczkowania może ulec zmianie pod wpływem wielu czynników takich jak gorączka, stres, przeziębienie, odchudzanie, podróże. Dlatego żadnego dnia cyklu nie można uznać za 100% niepłodny. Chociaż oczywiście podczas okresu ryzyko zajścia w ciążę jest znacznie mniejsze niż w przewidywanym terminie. Jedynym sposobem by nie zastanawiać się nad tym że zajdziesz w ciążę w trakcie okresu jest stosowanie zabezpieczenia, najlepiej prezerwatyw które chronię nie tylko przed ciążą ale i przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jeśli stosujesz antykoncepcją hormonalną nie musisz się martwić o dodatkowe zabezpieczenie gdyż krwawienie ma charakter krwawienia z odstawienia a Twój organizm jest nadal chroniony przed ciążą. Jeśli zaś jesteś uczulona na lateks, na rynku dostępne są prezerwatywy poliuretanowe i żywiczne np. Unique, które są tak samo skuteczne jak zwykłe prezerwatywy lateksowe. Aby zmniejszyć dyskomfort związany z krwawieniem możesz również użyć tamponów Beppy, które są dużo bardziej chłonne niż zwykłe tampony i nie są wyczuwalne przez partnera w trakcie stosunku, pamiętaj jednak że tampony nie mają właściwości antykoncepcyjnych i należy zastosować dodatkowe zabezpieczenie.
10. Czy w trakcie miesiączki można uprawiać seks?
Seks w trakcie okresu to sprawa bardzo indywidualna. Jedna pary nie wyobrażają sobie uprawiania miłości w trakcie menstruacji inne zaś robią to regularnie. Prawda jest taka, że nie ma żadnych medycznych przeciwwskazań by w trakcie miesiączki uprawiać seks. Należy jednak pamiętać o higienie i zabezpieczeniu, w czasie menstruacji kobieta jest teoretycznie bardziej narażona na infekcje, jednak przy zachowaniu środków bezpieczeństwa (higiena – tampony Beppy, prezerwatywa) ryzyko zakażenia jest minimalne.
11. Czy można zajść w ciążę w trakcie seksu analnego?
Nie można zajść w ciążę w trakcie seksu analnego gdyż odbyt nie stanowi kanału rodnego i nie ma „komunikacji” z pochwą i macicą. Jedyną sytuacją w której może dojść do zapłodnienie jest wypłynięcie nasienia z odbytu do pochwy lub przeniesienie spermy na członku do pochwy.
12. Czy prezerwatywy mają wpływ na odczuwanie przyjemności w trakcie stosunku?
Tak. Szczególnie w przypadku mężczyzn, ponieważ w trakcie penetracji prezerwatywa tworzy barierę między ich najbardziej wrażliwą strefą erogenną a ścianą pochwy i w ten sposób zmniejsza odczuwanie przyjemności. Zarówno kobieta jak i mężczyzna może nie przepadać za prezerwatywami jednak jest to jedyny środek antykoncepcyjny chroniący organizm przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
13. Zapomniałam jednej pigułki antykoncepcyjnej czy zajdę w ciążę?
Jeżeli od czasu wzięcia ostatniej tabletki upłynęło mniej niż 36 godzin, w ogóle się nie martw. Zażyj od razu pominiętą tabletkę, a następną – w normalnym terminie.
Jesteś dalej zabezpieczona przed ciążą. W przypadku tabletki jednofazowej jeżeli od czasu wzięcia ostatniej tabletki upłynęło więcej niż 36, ale mniej niż 48 godzin, zażyj od razu pominiętą tabletkę, a następną – w normalnym terminie. W przypadku tabletek wielofazowych postępuj identycznie różnica jest taka iż nie jesteś w pełni zabezpieczona przed ciążą. Przez 7 kolejnych dni stosuj dodatkowe zabezpieczenie antykoncepcyjne (prezerwatywa, spermicydy) albo unikaj współżycia. Nie przejmuj się, jeżeli wystąpi krwawienie.