Plemnik – jak powstaje i jak się przemieszcza, jaka jest jego rola i żywotność
W organizmie człowieka zachodzą liczne skomplikowane procesy. Jednym z nich jest produkcja plemników. Jak wygląda ich powstawanie? Ile trwa? Jakie funkcje pełnią plemniki?
Plemnik – powstawanie
Plemniki to męskie komórki rozrodcze (gamety). Ich produkcja jest długotrwałym procesem nazywanym spermatogenezą. Rozpoczyna się już w okresie pokwitania i trwa bez przerwy do zakończenia życia mężczyzny. Pełny rozwój plemnika trwa około 72 dni i dochodzi do niego w odpowiednich warunkach. Plemniki są produkowane w kanalikach nasiennych w jądrach, w których panuje niższa temperatura ciała niż standardowa. To ważne, ponieważ te gamety są zimnolubne, dlatego spermatogeneza przebiega w temperaturze niższej niż 35 stopnie Celsjusza. Co więcej, przegrzanie jąder może prowadzić do wytworzenia plemników niższej jakości, m.in. następuje obniżenie ich liczby czy ruchliwości. Niezwykle ważną rolę odgrywają hormony, bez których powstawanie plemników jest niemożliwe. Mowa o produkowanej przez przysadkę mózgową folikulotropinie (hormonie FSH), lutropinie (hormonie LH), a także testosteronie.
Liczba plemników produkowanych przez organizm mężczyzny jest uzależniona od licznych rozmaitych czynników m.in. uwarunkowań genetycznych, stanu zdrowia czy częstości odbywanych kontaktów seksualnych. Średnio dojrzały mężczyzna w każdym momencie swojego życia posiada od dwóch do trzech miliardów plemników w różnym stopniu rozwoju. Według norm zdrowa osoba powinna mieć 15 milionów plemników w 1 mililitrze nasienia.
Plemnik – jak się przemieszcza?
Plemnik jest bardzo mały, nawet mniejszy od komórki jajowej (żeńskiej gamety). Jego objętość wynosi około 20 a 40 µm³. Można go zaobserwować jedynie, korzystając z mikroskopu. Ma owalny kształt i może przypominać kijankę. Pomimo swojego niewielkiego rozmiaru plemnik jest złożoną komórką. Składa się z trzech ważnych części.
Główka zawiera materiał genetyczny. Ponadto posiada czapeczkę, która wydziela enzymy, pozwalające na przeniknięcie plemnika przez ściankę komórki jajowej. Wstawka jest środkową częścią gamety. Zawiera mitochondria, które są wykorzystywane jako źródła energii niezbędne do przemieszczania się plemnika. Ostatnim, ale nie mniej istotnym elementem gamety jest witka. To ogonek, który odpowiada za ruchliwość plemnika. Właśnie dzięki niemu gameta może się przemieszczać. Warto pamiętać, że niektóre plemniki mają defekty i nie są przystosowane do podróży do komórki jajowej oraz zapłodnienia.
Plemnik – rola
Plemniki to męskie gamety, których funkcją jest połączenie się z dojrzałą komórką jajową. Ten proces nazywa się zapłodnieniem i jest jednoznaczny ze spłodzeniem potomstwa. W przypadku niechęci do zajścia w ciążę należy stosować antykoncepcję. Rozróżnia się trzy rodzaje – mechaniczną (np. prezerwatywy), hormonalną (np. tabletki antykoncepcyjne) czy chemiczną (np. żele czy globulki plemnikobójcze). W dobraniu odpowiedniej metody antykoncepcyjnej pomoże lekarz.
Plemnik – jaka jest jego żywotność?
Po osiągnięciu ostatecznej postaci plemniki przez około 10-12 dni uczą się w najądrzu, czyli zbiorniku górnej powierzchni jądra, jak się poruszać. Dzięki czemu po wytrysku oraz przedostaniu się do wnętrza pochwy są sprawniejsze. Jeśli nie dojdzie do ejakulacji plemników, następuje proces degeneracji i zanikania gamet.
W przypadku przedostania się do dróg rodnych kobiety plemnik potrafi przetrwać od 2 do 5 dni. Przeciętnie długość życia gamety to 72 godziny. Jednak warto pamiętać, że do przetrwania potrzebuje odpowiedniego środowiska – ciepłego, wilgotnego oraz o zasadowym pH. W przypadku niespełnienia tych warunków plemnik ginie w przeciągu doby.
Przeczytaj także:
Wkładka antykoncepcyjna Diafragma Caya do samodzielnego stosowania, odpowiednia dla 98% kobiet
Czy kubeczek menstruacyjny ma wpływ i jaki na parcie na mocz?
